wyjade.pl

Opactwo jędrzejowskie to najstarsze opactwo cysterskie na ziemiach polskich. Zostało ono ufundowane w 1140 r. przez Janika Jaksę, późniejszego arcybiskupa gnieźnieńskiego i jego brata Klemensa. Zakonnicy przybyli wtedy do osady zwanej Brzeźnica z francuskiego Morimondu. Klasztor jędrzejowski powstał jako dwudziesta pierwsza filia klasztoru w Morimond. Dlatego też, by odróżnić go od jego macierzy, nazwany został „Morimondem mniejszym”. Fundator Janik uposaża klasztor częścią swej ojcowizny - ośmioma wsiami. Oprócz nich kościołowi brzeźnickiemu biskupi krakowscy nadali dziesięciny z kilku wsi. Zakonnicy otrzymali również od fundatorów jednonawowy kościół p.w. św. Wojciecha (bądź św. Andrzeja), datowany na rok 1110. Do dziś przetrwała wieża i fragment absydy tej świątyni, która była zbudowana w stylu romańskim. Kościół ten konsekrowany był przez krakowskiego biskupa Maura. Przez osadę targową, do której przybyli mnisi, wiódł jeden... wyświetl cały opis

Opactwo jędrzejowskie to najstarsze opactwo cysterskie na ziemiach polskich. Zostało ono ufundowane w 1140 r. przez Janika Jaksę, późniejszego arcybiskupa gnieźnieńskiego i jego brata Klemensa. Zakonnicy przybyli wtedy do osady zwanej Brzeźnica z francuskiego Morimondu. Klasztor jędrzejowski powstał jako dwudziesta pierwsza filia klasztoru w Morimond. Dlatego też, by odróżnić go od jego macierzy, nazwany został „Morimondem mniejszym”. Fundator Janik uposaża klasztor częścią swej ojcowizny - ośmioma wsiami. Oprócz nich kościołowi brzeźnickiemu biskupi krakowscy nadali dziesięciny z kilku wsi. Zakonnicy otrzymali również od fundatorów jednonawowy kościół p.w. św. Wojciecha (bądź św. Andrzeja), datowany na rok 1110. Do dziś przetrwała wieża i fragment absydy tej świątyni, która była zbudowana w stylu romańskim. Kościół ten konsekrowany był przez krakowskiego biskupa Maura. Przez osadę targową, do której przybyli mnisi, wiódł jeden ze szlaków bursztynowych, a także droga prowadząca na wschód - via Andreovia. Zakonnicy przybyli do tego miejsca, by nawracać narody pogańskiej Rusi. Mnisi zbudowali klasztor i kościół klasztorny. Przedsięwzięcie to zakończyło się konsekracją w 1210 r. Konsekracji kościoła dokonał biskup krakowski Wincenty Kadłubek, który osiem lat później, porzucił za zgodą papieża biskupstwo, i wstąpił do jędrzejowskich cystersów. Świątynia nosi wezwanie Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha. Mnisi opiekowali się miejscową ludnością na różnych płaszczyznach życia: czy to duchowej - prowadzili okoliczne parafie, czy to kulturalnej - małe elementarne szkółki, czy to medycznej bądź zdrowotnej - hospicjum, szpital. Zajmowali się także hodowlą ryb. Klasztor posiadał młyny, tartak, hutę szkła. Mnisi prowadzili zakład budowy organów. Do ruiny gospodarczej klasztoru przyczynił się w dużej mierze takie wydarzenia jak potop szwedzki, podczas którego opactwo zostało ograbione, czy też pożary w 1726 i w 1800 r. W pierwszym z pożarów spłonął kościół, nadwątlone zostały ściany i zniszczeniu uległo sklepienie sufitu. Drugi pożar okazał się być gorszy w skutkach dla samego klasztoru. Spłonęły bowiem archiwum i biblioteka, w której spoczywał list św. Bernarda do cystersów jędrzejowskich, a także oryginał Chroniki Polonorum Mistrza Wincentego. Po tych wydarzeniach opactwo nie wróciło już do swojej świetności. Na domiar złego w 1819 r. car Aleksander I dokonał kasaty. Mnisi co prawda mogli zostać w murach klasztornych, ale nie mogli przyjmować kandydatów na zakonników. I tak z biegiem czasu wspólnota wymarła. Ostatni z nich o. Wilhelm Ulawski umiarł w 1855 r. Później przez krótki czas klasztorem opiekowali się Franciszkanie Reformaci. Nie trwało to jednak długo, bowiem za pomoc powstańcom Powstania Styczniowego zostali usunięci z Jędrzejowa. Wtedy to utworzono tu rosyjskie męskie seminarium nauczycielskie. Pod koniec XIX wieku udało się powołać do życia w opactwie filię kościoła Trójcy Świętej. W 1913 r. dzięki biskupowi kieleckiemu Augustynowi Łosińskiemu utworzono samodzielną parafię, którą prowadził kler diecezjalny. Cystersi powrócili do swojego klasztoru po II wojnie światowej, dzięki biskupowi Czesławowi Kaczmarkowi. Powrócili z opactwa w Szczyrzycu. Początkowo był to przeorat zależny od Szczyrzyca, od 1953 r. przeorat samoistny, a od 1989 r. opactwo. Pierwszym opatem po wskrzeszeniu został o. Paweł Marian Lubański.

Komentarze